Soạn bài Sông núi nước Nam Ngữ văn 7 ngắn gọn và hay nhất

Sông núi nước Nam là một tác phẩm nổi tiếng, được xem là bản tuyên ngôn về chủ quyền của đất nước trước giặc ngoại xâm. Trong bài viết này, Chúng Tôi sẽ hướng dẫn bạn cách soạn bài Sông núi nước Nam nhé!

Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm

Đôi nét về tác giả Lý Thường Kiệt

Trước khi tìm hiểu tác phẩm Sông núi nước Nam, mời các tham khảo đổi nét về tác giả Lý Thường Kiệt.

Lý Thường Kiệt (1019 – 1105) quê ở phủ Thái Hòa, thành Thăng Long (Hà Nội), là một danh tướng văn võ song toàn. Ông từng làm quan dưới thời vua: Lý Thái Tông, Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông và từng có công lớn trong việc đánh bại nhà Tống 1075 – 1077.

Trong cuộc chiến chống quân Tống năm ấy, ông đã sáng tác bài thơ Sông núi nước Nam để cổ vũ tinh thần quyết chiến quyết thắng của quân dân ta.

Hoàn cảnh ra đời bài Sông núi nước Nam

Tiếp theo của tài liệu soạn bài Sông núi nước Nam, Chúng Tôi sẽ giới thiệu cho bạn hoàn cảnh ra đời của bài thơ này nhé!

Bài thơ chưa rõ tác giả là ai và có nhiều lời kể về sự ra đời của bài thơ. Trong đó có truyền thuyết, năm 1077, quân Tống do Quách Quỳ chỉ huy xâm lược nước ta.

 

Lúc này, Lý Thường Kiệt được vua Lý Nhân Tông giao phó đem quân chặn ở tuyến sông Như Nguyệt. Bỗng một đêm, quân sĩ nghe từ trong đền thờ 2 anh em Trương Hống và Trương Hát có tiếng ngâm bài thơ này.

Bố cục bài Sông núi nước Nam

Bố cục bài thơ Sông núi nước Nam được chia làm 2 phần, cụ thể:

• Phần 1 (hai câu đầu): Lời khẳng định chủ quyền của đất nước.
• Phần 2 (hai câu cuối): Quyết tâm bảo vệ chủ quyền, độc lập của dân tộc.

Trả lời câu hỏi sgk soạn bài Sông núi nước Nam

Hiểu rõ hơn về nội dung cũng như giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ, mời các bạn đến với phần hướng dẫn trả lời các câu hỏi sgk.

Câu 1 trang 64 sgk Ngữ văn 7 tập 1

Qua bài Sông núi nước Nam nhận diện thể thơ thất ngôn tứ tuyệt về số câu, cách hiệp vần, số chữ trong câu?

Trả lời:

Bài thơ Sông núi nước Nam hay còn gọi là Nam Quốc Sơn Hà, được tác giả viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt với 4 câu và mỗi câu 7 chữ. Các câu hiệp vần với nhau ở chữ cuối.

Câu 2 trang 64 sgk Ngữ văn 7 tập 1

Sông núi nước Nam được xem là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc ta. Vậy thế nào là một bản tuyên ngôn độc lập? Nêu nội dung tuyên ngôn độc lập trong bài thơ này?

Trả lời:

Tuyên ngôn độc lập là lời tuyên bố về chủ quyền đất nước, khẳng định chủ quyền quốc gia.

Nội dung tuyên ngôn độc lập trong bài thơ này là:

• Khẳng định nước Nam thuộc chủ quyền của người Nam, có chủ quyền riêng biệt, có vua đứng đầu trị vì đất nước.
• Ranh giới lãnh thổ, địa phận nước Nam đã được ghi nhận rõ ràng ở “sách trời” mà không ai có thể chối cãi được.
• Nêu cao sự quyết tâm bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, kẻ thù nào tới xâm phạm sẽ bị đánh cho tơi bời.

Câu 3 trang 64 sgk Ngữ văn 7 tập 1

Sông núi nước Nam là một bài thơ thiên về sự biểu ý (bày tỏ ý kiến). Nội dung biểu ý đó đã được tác giả thể hiện theo bố cục như thế nào và nhận xét về điều đó.

Trả lời:

Bố cục thể hiện nội dung biểu ý:

Khẳng định tuyệt đối chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập của dân tộc ở 2 câu đầu:

• Nước Nam có lãnh thổ riêng, nước Nam đã có vua Nam ở.
• Phân giới lãnh thổ của người Nam đã được quy định rành rành ở sách trời, không thể nào chối cãi được.

Khẳng định quyết tâm đứng lên bảo vệ dân tộc trước kẻ thù ở hai câu cuối:

• Tác giả khẳng khái chỉ rõ những kẻ đem quân xâm lược nước ta đang làm trái với đạo trời và đạo người.
• Tác giả cũng đưa ra lời cảnh báo đanh thép là chúng sẽ tan tác trước dân tộc ta.

Nhận xét: Bố cục 4 câu thơ chặt chẽ và logic. Chủ quyền được nêu trước và quyết tâm bảo vệ dân tộc, toàn vẹn lãnh thổ sau.

Câu 4 trang 64 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 1

Ngoài biểu ý thì Sông núi nước Nam có biểu cảm không và nếu có thì thuộc trạng thái nào? Giải thích sự lựa chọn đó?

Trả lời:

Ngoài biểu ý, Sông núi nước Nam còn biểu cảm. Nghĩa biểu cảm được thể hiện qua: sự hùng hồn, cảm xúc đầy mãnh liệt, ý chí quyết tâm và ngôn từ đanh thép, hào hùng.

Câu 5 trang 64 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 1

Qua các cụm từ “tiệt nhiên”, “hành khan thủ bại hư”,”định phận tại thiên thư”, nhận xét về giọng điệu bài thơ?

Trả lời:

Bài thơ có giọng điệu hùng hồn, đanh thép, mang hào khí dân tộc:

• Một lần nữa khẳng định chủ quyền thông qua “thiên thư” là sách trời thì đã là chân lý và không gì có thể chối bỏ hay phủ nhận được.
• Dứt khoát cảnh cáo bọn giặc sẽ phải chuốc bại vong khi gây ra tội ác cho dân tộc ta.

Tác phẩm Sông núi nước Nam (Nam Quốc Sơn Hà) là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc khẳng định chủ quyền đất nước. Sự khẳng định tuyệt đối chủ quyền với giọng điệu đanh thép, hào hùng.

Nó vừa cổ vũ dân tộc ta vừa cảnh cáo bất kì giặc ngoại xâm nào chạm đến lãnh thổ Việt Nam đều sẽ không có kết quả tốt đẹp.

Xem thêm:

• Soạn bài Cổng trường mở ra Ngữ văn lớp 7 chi tiết
• Soạn bài Bánh trôi nước trong chương trình Ngữ Văn lớp 7
• Soạn bài Sông núi nước Nam Ngữ văn 7 ngắn gọn và hay nhất

Bài viết của Chúng Tôi đã hướng dẫn bạn cách soạn bài Sông núi nước Nam. Hi vọng bạn đã nắm được giá trị và thông điệp của bài. Hẹn gặp lại các bạn độc giả trong bài viết tiếp theo của Chúng Tôi nhé!