Bạn đang xem bài viết Soạn bài Những câu hát than thân Ngữ văn 7 chi tiết nhất tại thcshuynhphuoc-np.edu.vn bạn có thể truy cập nhanh thông tin cần thiết tại phần mục lục bài viết phía dưới.
“Những câu hát than thân” là một bài thơ nổi tiếng của học giả Nguyễn Trãi, được sáng tác vào thế kỷ XV. Trong bài thơ này, tác giả đã sử dụng ngôn ngữ than thân, tiếng khóc lóc để thể hiện sự thương xót và đau đớn của con người trước cảnh đời khôn khốn, đầy cay đắng. Qua những câu hát mang tâm trạng buồn bã và uất ức, Nguyễn Trãi đã làm chạm đến lòng người, gợi lên những tình cảm sâu sắc và đọng lại trong lòng độc giả mãi mãi.
Bài thơ “Những câu hát than thân” là một tác phẩm văn học thiêng liêng, mang trong mình những thông điệp nhân văn sâu sắc. Với sự chọn lọc từ ngôn từ tử tế, tác giả đã biến những câu thơ trở nên sống động và chân thật, khiến người đọc không khỏi xuyến xao lòng. Bài thơ không chỉ là một sự tuyệt vời về văn chương mà còn là một di sản văn hóa của dân tộc, để lại vết tích đậm nét trong lòng mỗi người dường như khó lòng quên được.
Qua những câu hát than thân, Nguyễn Trãi đã gói gọn trọn vẹn những nỗi đau, khổ đau mà con người phải trải qua trong cuộc sống. Đó là những nỗi niềm uất ức, khó khăn trong việc đấu tranh với số phận, cay đắng của tình yêu, sự chia ly đau thương của cuộc đời. Bài thơ đã đánh thức trong lòng độc giả những cảm xúc sâu sắc, thấm đượm và nhìn thấy những góc tối của con người. Đồng thời, tác giả cũng khéo léo truyền tải thông điệp về lòng lương tâm, trách nhiệm và sự chân thành trong cuộc sống.
“Những câu hát than thân” là một tác phẩm văn học có giá trị văn hóa, giúp những người đọc hiểu rõ hơn về lòng trung thành, tình yêu thương và sự chịu đựng của con người. Bài thơ đã truyền cảm hứng và khích lệ bất kỳ ai đối diện với gian khó hay thử thách trong cuộc sống. Qua tác phẩm này, chúng ta học được lòng kiên nhẫn, lòng chung thủy và sự thấu hiểu sâu sắc về con người.
Những câu hát than thân có số lượng lớn và rất tiêu biểu trong kho tàng ca dao, dân ca Việt Nam. Vậy chúng mang ý nghĩa gì? Trong bài viết này, Chúng Tôi sẽ gợi ý cho bạn cách soạn bài Những câu hát than thân và giải thích chi tiết các câu hỏi trong sgk nhé!
Đọc – hiểu Những câu hát than thân
Trước khi đi vào phần soạn bài Những câu hát than thân và phân tích các giá trị nội dung, các bạn độc giả có biết Những câu hát than thân là gì chưa?
Những câu hát than thân thường xuất phát từ sự đồng cảm với cuộc đời nhiều đau khổ của người lao động dưới sự bóc lột của tầng lớp phong kiến. Tiếng hát này chính là nỗi lòng của người lao động, khóc than cho số phận hẩm hiu, kêu trời trời không nghe, kêu đất đất không thấu.
Cùng Chúng Tôi tìm hiểu tác phẩm Những câu hát than thân nhé!
Bài 1
Chỉ qua 4 câu ca dao ngắn, tác giả đã cho thấy được cuộc đời long đong, cơ cực của con người trong xã hội phong kiến xưa. Tất cả được hiện lên một cách chân thật hình ảnh con cò lam lũ, vất vả qua:
- Từ láy giàu sức gợi hình, gợi cảm: “lận đận”
- Thành ngữ gợi sự lam lũ, vất vả: “lên thác xuống ghềnh”.
- Hình ảnh đối lập: nước non – một mình, lên thác – xuống ghềnh, thân cò – thác ghềnh, bể kia đầy – sông kia cạn.
Câu hỏi tu từ cùng đại từ phiếm chỉ “ai” diễn đạt nỗi oan trái mà cò gặp phải và sự gieo neo của người lao động xưa. Bài ca dao là lời than thân, trách phận của người nông dân đối mặt với cuộc sống lênh đênh, vất vả.
Qua đó, nó tố cáo xã hội phong kiến nhẫn tâm và nỗi phản kháng của kẻ bị áp bức.
Bài 2
Hình ảnh ẩn dụ: con tằm, lũ kiến, con hạc, con cuốc là đại diện cho cuộc đời bất hạnh, khốn khổ nhiều bề của người nông dân. Điệp từ “thương thay” càng nhấn mạnh số phận nhiều cay đắng của người nông dân.
Tóm lại, bài ca dao là lời than thân, trách phận của người nông dân về cuộc sống vất vả, nghèo khó.
Bài 3
Mở đầu bài bằng cụm từ “thân em” vốn quen thuộc trong ca dao, dân ca để nói về thân phận người phụ nữ. Hình ảnh trái bần được tác giả sử dụng, gợi cho người đọc nhiều suy nghĩ. Trái bần phản ánh tính chất địa phương, đồng thời gợi ra cuộc sống lênh đênh, chìm nổi, vô định và không biết đi về đâu của người phụ nữ.
Bài ca dao này đã diễn tả xúc động và chân thực cuộc đời cay đắng và bị lệ thuộc của người phụ nữ. Nghe từng câu chữ mà quá đỗi xót xa cho số kiếp của người phụ nữ sống trong thời phong kiến xưa phải không nào?
Tổng kết nội dung bài Những câu hát than thân
Nội dung chủ yếu của những câu hát thương thân là sự thể hiện một cách kín đáo mà sâu sắc tâm trạng đau khổ, tủi nhục, đắng cay của những người có thân phận nhỏ bé, thấp hèn trong xã hội cũ.
Hình ảnh con cò, con hạc,….dường như đã lột tả hết sự đáng thương, cuộc sống nghèo khó của người nông dân, người phụ nữ Việt Nam thời xưa. Đồng thời, bài ca dao trên thể hiện sự đồng cảm với những con người cùng cảnh ngộ và tố cáo xã hội phong kiến xưa đầy bất công.
Trả lời câu hỏi sgk, luyện tập soạn bài Những câu hát than thân
Câu 1 trang 49 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Trong ca dao, người nông dân thời xưa thường mượn hình ảnh con cò để diễn tả cuộc đời, thân phận của mình. Em hãy sưu tầm một số bài ca dao để chứng minh điều đó và giải thích vì sao?
Trả lời:
Một số bài ca dao mượn hình ảnh con cò:
Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
hay
Cái cò đi đón cơn mưa
Tối tăm mù mịt ai đưa cò về?
Cò về đến gốc cây đề
Giương cung anh bắn cò về làm chi
Cò về thăm bác thăm dì
Thăm cô xứ Bắc, thăm dì xứ Đông.
Trong ca dao, người xưa thường mượn hình ảnh con cò để diễn tả cuộc đời, thân phận của mình vì con cò là loài vật hiền lành, chăm chỉ, chịu khó kiếm ăn. Đó là những phẩm chất gần gũi và quen thuộc với phẩm chất và thân phận của người nông dân.
Câu 2 trang 49 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Ở bài 1, cuộc đời lận đận, vất vả của cò được diễn tả như thế nào? Ngoài nội dung than thân, bài ca dao này còn có nội dung nào khác?
Trả lời:
Ở bài 1, cuộc đời lận đận, vất vả của cò được diễn tả bằng những hình ảnh đối lập: một mình cò phải lặn lội nước non, lên thác xuống ghềnh. Thân cò gầy mòn vì mải miết kiếm ăn, vượt qua không biết bao khó khăn và nguy hiểm.
Cuộc đời lận đận của cò được tác giả mô phỏng rất sinh động bằng từ láy “lận đận” và cặp từ đối lập “lên – xuống”, “đầy – cạn”.
Ngoài nội dung than thân, bài ca dao còn gián tiếp tố cáo xã hội phong kiến bất công và luôn chèn ép người lao động nghèo.
Câu 3 trang 49 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Em hiểu cụm từ “thương thay” như thế nào? Hãy chỉ ra những ý nghĩa của sự lặp lại cụm từ này trong bài 2?
Trong bài 2, cụm từ “thương thay” dùng để tô đậm nỗi thương cảm, xót xa cho cuộc đời, số phận nhiều cay đắng, buồn tủi của người nông dân.
Điệp từ “thương thay” được lặp lại 4 lần. Nó mang ý nghĩa đồng cảm, xót thương cho số phận của 4 con vật cũng chính là số phận người lao động (thương phận con tằm – thương thay lũ kiến – thương thay hạc – thương thay con cuốc).
Câu 4 trang 49 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Phân tích những nỗi thương thân của người lao động qua các hình ảnh ẩn dụ trong bài 2?
Trả lời:
Nỗi thương thân của người lao động được thể hiện như sau:
- Thương con tằm là thương cho thân phận luôn bị kẻ khác bòn rút sức lực.
- Thương lũ kiến li ti là thương cho thân phận thấp cổ bé họn, suốt đời làm lụng vất vả kiếm ăn nhưng luôn bị chèn ép. Đây cũng là sự thương xót cho số phận những người nông dân nghèo cật lực làm ăn quanh năm suốt tháng mà vẫn nghèo đói.
- Thương con hạc là thương cho cuộc đời phiêu bạc, khốn khó, mỏi mệt không có tương lai. Dường như chỉ là những cố gắng trong vô vọng của người lao động trong xã hội cũ.
- Thương cho con cuốc là thương cho thân phận thấp bé, dù có than thở cũng không ai động lòng xót thương.
Câu 5 trang 49 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Em hãy sưu tầm một số bài ca dao mở đầu bằng cụm từ “thân em”. Những bài ca dao ấy thường nói về ai, về điều gì, và thường giống nhau như thế nào về nghệ thuật?
Trả lời:
Dưới đây là một số bài ca dao mở đầu bằng cụm từ “thân em”:
Thân em như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa.
hay
Thân em như miếng cau khô
Người thanh tham mỏng, kẻ thô tham dày.
hay
Thân em như giếng giữa đàng
Kẻ thanh rửa mặt, người phàm rửa chân.
Điểm chung của những bài ca dao này thường nói về thân phận người phụ nữ chịu nhiều vất vả, thiệt thòi trong xã hội cũ. Về nghệ thuật, những bài ca dao này đều mở đầu bằng cụm từ “thân em”, gợi ra nỗi buồn thương và sử dụng hình ảnh so sánh ví von để nói lê số phận, cảnh đời khác nhau của người phụ nữ.
Câu 6 trang 49 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Bài 3 nói về thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Hình ảnh so sánh ở bài này có gì đặc biệt? Qua đây em thấy cuộc đời của người phụ nữ trong xã hội phong kiến như thế nào?
Trả lời:
Trái bần là tên một loại quả, đồng âm với từ bần (nghèo khó, bần cùng). Hình ảnh trái bần trôi nổi, bị gió dập, sóng dồi và không biết sẽ dạt vào đâu. Đây chính là tiếng than của người phụ nữ trong xã hội cũ, chịu bao sóng gió cuộc đời và không thể tự quyết định số kiếp của mình.
Bài viết trên tổng hợp nội dung soạn bài Những câu hát than thân trong chương trình Ngữ văn lớp 7 tập 1. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp các bạn độc giả có thêm kiến thức và chuẩn bị tốt cho quá trình soạn bài ở nhà. Bình luận bên dưới những câu hỏi hay chủ đề các bạn muốn Chúng Tôi chia sẻ nhé!
Trong bài viết về chủ đề “Những câu hát than thân” trong bộ môn Ngữ văn 7, chúng ta đã được đặt vào thế giới tâm hồn của các nhà thơ qua những câu thơ trữ tình đầy cảm xúc. Tuy chủ đề này có thể dường như chỉ xoay quanh sự buồn bã, u sầu nhưng lại chứa đựng nhiều giá trị văn hóa và thẩm mỹ.
Ban đầu, bài viết đã giới thiệu về nguồn gốc và phân loại của những câu hát than thân. Thông qua tìm hiểu này, chúng ta hiểu rằng từ thể loại này được hình thành từ lòng thương xót của con người đối với những khổ đau và bi kịch xã hội. Những bài thơ này thường chỉ lên những điều uất ức, khó khăn và hy vọng của con người, tạo ra sự đồng cảm và nhận thức về tình thế của người khác.
Bài viết cũng đã đề cập đến các nét đặc trưng chung của những câu hát than thân, như bản sắc tâm trạng buồn bã, lời nói chân thành và đặc biệt là cách sử dụng từ ngữ, điệu bộ và cấu trúc để truyền đạt cảm xúc của nhà thơ và khiến độc giả cảm nhận rõ ràng hơn. Nói cách khác, những câu hát than thân không chỉ là hình thức của nghệ thuật mà còn là nguồn cảm hứng sống động trong cuộc sống hàng ngày.
Bài viết cũng đã trình bày ví dụ về một số bài thơ mang tính biểu tượng trong thể loại này, như “Nhớ mẹ” của Trần Dần và “Về quê” của Huy Cận. Hai bài thơ này đã tạo nên một cảm giác đắm chìm trong sự nhớ nhung, xót xa và lãng mạn, tạo nên một không gian thơ ca và những câu thơ sâu sắc. Chúng ta có thể cảm nhận và hiểu được những nỗi đau, sự hy vọng và niềm vui sẽ đến sau cùng trong từng giai điệu và trường đoạn của những bài thơ này thông qua những hình ảnh sống động và sự tư duy tình cảm của nhà thơ.
Tổng kết lại, qua bài viết này, chúng ta đã thấy được sức mạnh và sự độc đáo của những câu hát than thân trong văn học ngôn ngữ Việt Nam. Những người viết đã bày tỏ tâm trạng, những nỗi khốn khó và hy vọng một cách chân thành, giúp chúng ta hiểu sâu hơn về tình cảm con người và sức mạnh của từ ngữ. Những câu thơ này không chỉ thể hiện niềm đau của một cá nhân mà còn cảm nhận được nỗi đau và sự kính trọng của cả một cộng đồng.
Cảm ơn bạn đã xem bài viết Soạn bài Những câu hát than thân Ngữ văn 7 chi tiết nhất tại thcshuynhphuoc-np.edu.vn bạn có thể bình luận, xem thêm các bài viết liên quan ở phía dưới và mong rằng sẽ giúp ích cho bạn những thông tin thú vị.
Từ Khoá Liên Quan:
1. Những câu hát than thân
2. Ngữ văn 7
3. Soạn bài
4. Chủ đề
5. Từ ngữ
6. Thân thương
7. Ngữ cảnh
8. Lời ca
9. Cảnh đời
10. Buồn tênh
11. Lẻ loi
12. Đau đớn
13. Xót xa
14. Sầu muộn
15. Nỗi niềm
