Bạn đang xem bài viết Cơ quan hô hấp của nhóm động vật nào trao đổi khí hiệu quả nhất? tại thcshuynhphuoc-np.edu.vn bạn có thể truy cập nhanh thông tin cần thiết tại phần mục lục bài viết phía dưới.
Hệ hô hấp là một trong những hệ quan trọng nhất trong cơ thể động vật, đảm nhiệm vai trò quan trọng trong việc cung cấp oxy và loại bỏ khí carbonic nhưng từ ngày thành lập của Trái đất, các nhóm động vật đã tiến hóa và phát triển các hệ hô hấp khác nhau để thích nghi với môi trường sống của mình. Trong số đó, có một nhóm động vật nổi tiếng với hệ hô hấp vô cùng hiệu quả, cho phép chúng trao đổi khí một cách tối ưu. Đó là nhóm động vật có cơ quan hô hấp phức tạp nhất – các loài chim.
Nếu nhìn vào thiết kế của các cơ quan hô hấp của chim, ta không thể không thán phục sự hoàn hảo và tinh vi trong thiết kế này. Lớp phủ của các lông trên cánh chim giúp giữ nhiệt độ ổn định và tạo lực đề kháng khi chim bay. Đặc biệt, cơ quan faveolus – các túi lõm trên phôi chim giúp tăng diện tích tiếp xúc của khí với máu. Thông qua cơ quan này, oxy trong không khí đi qua màng tới máu cực kỳ hiệu quả.
Bên cạnh đó, chim có khả năng điều chỉnh tỷ lệ và tần số của nhịp tim trong quá trình bay, giúp tăng hiệu suất hô hấp và trao đổi khí. Các cơ quan hô hấp của chim cũng có khả năng vận chuyển oxy từ bầu không khí trực tiếp vào máu mà không cần thông qua nhiều giai đoạn như ở các động vật khác.
Nhờ vào sự phát triển và hoàn thiện của cơ quan hô hấp này, chim có thể bay suốt ngày mà không gặp khó khăn trong việc tiếp nhận oxy và loại bỏ khí carbonic. Đây là một sự hoàn thiện cao độ và làm cho các loài chim trở thành nhóm động vật có hệ hô hấp trao đổi khí hiệu quả nhất trong tự nhiên.
Cơ quan hô hấp của nhóm động vật nào trao đổi khí hiệu quả nhất là kiến thức trọng tâm của bài 17 Hô hấp ở động vật SGK Sinh học 11. Để hiểu rõ hơn về bài này, cùng theo dõi bài viết sau của Chúng Tôi nhé!
Cơ quan hô hấp của nhóm động vật nào trao đổi khí hiệu quả nhất?
Cơ quan hô hấp của nhóm động vật có vú trao đổi khí hiệu quả nhất, vì có nhiều phế nang. Phổi bò sát lớn hơn phổi lưỡng cư, cấu tạo nhiều phế nang hơn.
Phổi của chim và thú rất phát triển và có rất nhiều phế nang nên bề mặt trao đổi khí rất lớn. Riêng chim có thêm hệ thống túi khí làm tăng hiệu quả trao đổi khí ở phổi.
Hãy mô tả quá trình trao đổi khí ở giun đất và côn trùng
Quá trình trao đổi khí ở giun đất và côn trùng được thể hiện như sau:
Ở giun đất thì khí O2 khuếch tán qua da vào máu, sau đó đi đến các tế bào. Khí CO2 khuếch tán từ trong cơ thể ra ngoài qua da ẩm ướt.
Ở côn trùng chúng có hệ thống ống khí được cấu tạo từ những ống dẫn chứa không khí. Các ống phân nhánh nhỏ dần, các ống nhỏ tiếp xúc với tế bào của cơ thể. Hệ thống ống khí thông ra bên ngoài nhờ các lỗ thở.
Khí O2 từ bên ngoài đi qua các lỗ thở vào ống khí lớn, đi theo các ống khí nhỏ dần. Cuối cùng đi đến các tế bào nằm sâu bên trong cơ thể; còn khí CO2 từ tế bào trong cơ thể đi qua ống khí nhỏ sang ống khí lớn dần và đi qua lỗ thở ra ngoài.
Tại sao trao đổi khí của mang cá xương đạt hiệu quả cao?
Trao đổi khí của mang cá xương đạt hiệu quả cao vì:
Mang có các cung mang, trên các cung mang có phiến mang có bề mặt mỏng và chứa rất nhiều mao mạch máu nên có diện tích tích trao đổi khí rất lớn. Phiến mang mỏng giúp quá trình trao đổi khí thuận lợi.
Miệng và diềm nắp mang đóng mở nhịp nhàng tạo nên dòng nước chảy một chiều, gần như liên tục từ miệng qua mang. Dòng máu chảy trong mao mạch song song và ngược chiều với dòng nước chảy bên ngoài nhờ cách sắp xếp của mao mạch trong mang.
Tại sao phổi là cơ quan trao đổi khí hiệu quả ở trên cạn?
Phổi là cơ quan trao đổi khí hiệu quả ở trên cạn vì phổi có đủ 4 đặc điểm bề mặt của trao đổi khí:
- Phổi có rất nhiều phế nang nên diện tích bề mặt trao đổi khí rất lớn so với phổi bò sát và lưỡng cư.
- Ở phế nang có hệ thống mao mạch dày đặc và máu có sắc tố hô hấp.
- Thành mao mạch và phế nang mỏng và ẩm ướt.
- Có sự lưu thông khí liên tục (hít vào, thở ra).
Vì thế có thể kết luận rằng đặc điểm của bề mặt trao đổi khí: Diện tích trao đổi lớn, bề mặt mỏng ẩm ướt, hệ thống mao mạch và có sắc tố hô hấp, có sự lưu thông khí.
Vì sao phổi của thú có hiệu quả trao đổi khí ưu thế hơn ở phổi của bò sát lưỡng cư?
Phổi của thú thực hiện trao đổi khí hiệu quả hơn vì phổi thú có nhiều phế nang, diện tích bề mặt trao đổi khí lớn → lượng khí trao đổi cũng lớn hơn. Chim và thú là động vật hằng nhiệt (đẳng nhiệt).
Chúng hoạt động nhiều hơn nên phổi rất phát triển và có rất nhiều phế nang nên bề mặt trao đổi khí rất lớn. Riêng chim có thêm hệ thống túi khí làm tăng hiệu quà trao đổi khí.
Xem thêm:
- Hô hấp có vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể sống?
- Hô hấp hiếu khí có ưu thế gì so với hô hấp kị khí?
Vì sao thú sống trên cạn không hô hấp được dưới nước?
Động vật có phổi không thể hô hấp dưới nước do nước sẽ tràn vào đường dẫn khí → khí không lưu thông. Động vật chỉ hô hấp bằng phổi không thở được dưới nước, kể cả các loài thú sống ở nước (cá voi,…) cũng phải ngoi lên mặt nước để thở.
Thú biển (như rái cá biển, báo biển, sư tử biển, cá heo, cá voi…) cũng thở bằng phổi như thú cạn. Tuy phải thường xuyên nhô lên mặt nước, nhưng chúng có thể ở dưới nước một thời gian tương đối dài.
Từ 20-30 phút với rái cá biển, 43 phút với báo biển Wander, hay thậm chí 1-2 tiếng với cá voi cỡ lớn.
Trả lời câu hỏi bài 17 SGK Sinh học 11
Bài 1 trang 75 SGK Sinh học 11
Hãy liệt kê các hình thức hô hấp của động vật ở nước và ở cạn
Trả lời:
Các hình thức hô hấp của động vật ở nước:
- Hô hấp qua bề mặt cơ thể (giun ở nước,…).
- Hô hấp bằng mang (cá, tôm, cua,…).
- Một số hô hấp bằng phổi: cá heo, cá voi,… sau khi ở dưới nước một thời gian chúng sẽ ngoi lên mặt nước để thở.
Các hình thức hô hấp của động vật ở cạn:
- Hô hấp bằng hệ thống ống khí (côn trùng,…).
- Hô hấp bằng phổi (chim, thú,…).
- Hô hấp qua bề mặt cơ thể (giun đất,…).
Bài 2 trang 75 SGK Sinh học 11
Sự trao đổi khí với môi trường xung quanh ở động vật đơn bào và động vật đa bào có tổ chức thấp (ví dụ thủy tức) được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
Ở động vật đơn bào và đa bào có tổ chức thấp (ví dụ thủy tức) sự trao đổi khí với môi trường được thực hiện qua màng tế bào hoặc bề mặt cơ thể.
Bài 3 trang 75 SGK Sinh học 11
Nếu bắt giun đất để lên mặt đất khô ráo, giun sẽ nhanh bị chết. Tại sao?
Trả lời:
Để lên mặt đất khô ráo, giun đất sẽ nhanh chết do khí O2 và CO2 không khuếch tán qua da được vì da bị khô.
Bài 4 trang 75 SGK Sinh học 11
Sự trao đổi khí với môi trường xung quanh ở côn trùng, cá, lưỡng cư, bò sát, chim và thú được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
Sự trao đổi khí ở côn trùng qua hệ thống ống khí xuất phát từ các lỗ thở ở 2 bên thành bụng, phân nhánh chằng chịt O2 tới tế bào cơ thể và CO2 ra khỏi cơ thể.
Sự trao đổi khí ở cá qua mang: O2 từ dòng nước chảy liên tục qua mang vào mao mạch ở mang theo vòng tuần hoàn đến các tế bào. Đồng thời CO2 do tế bào thải ra theo vòng tuần hoàn đến mao mạch ở mung khuếch tán ra dòng nước chảy liên tục qua mang.
Sự trao đổi khí ở lưỡng cư chủ yếu qua da, phổi (chỉ là 1 túi đơn giản). Lưỡng cư có da trần, phủ chất nhầy và ẩm, dễ thấm khí.
Bên dưới da có hệ thống mao mạch nên sự trao đổi O2 và CO2 giữa cơ thể và môi trường được thực hiện dễ dàng. Sự thông khí ở phổi nhờ sự nâng lên hạ xuống của thềm miệng.
Sự trao đổi khí ở bò sát, chim và thú được thực hiện qua phổi:
- Phổi bò sát lớn hơn phổi lưỡng cư, cấu tạo nhiều phế nang hơn.
- Phổi của chim và thú rất phát triển, có rất nhiều phế nang nên bề mặt trao đổi khí rất lớn. Riêng chim có thêm hệ thống túi khí làm tăng hiệu quả trao đổi khí ở phổi.
Ở phế nang có hệ thống mao mạch dày đặc, O2 từ phế nang khuếch tán vào máu đến tế bào. CO2 từ tế bào thải ra theo vòng tuần hoàn đến mao mạch ở phế nang khuếch tán qua không khí ở phế nang và được thở ra ngoài qua đường dẫn khí.
Bài 5 trang 75 SGK Sinh học 11
Cơ quan hô hấp của nhóm động vật nào dưới đây trao đổi khí hiệu quả nhất? Trả lời bằng cách đánh dấu x vào ô cho câu trả lời đúng:
Trả lời:
Phổi của động vật có vú gồm nhiều phế nang. Các phế nang có thành rất mỏng, nhiều mao mạch nên khí O2 và CO2 dễ dàng khuếch tán qua. Không khí đi vào và đi ra khỏi phổi nhờ hệ thống đường dẫn khí (mũi, khí quản, phế quản) nên đạt hiệu quả cao.
Bài 6 trang 75 SGK Sinh học 11
Tại sao bề mặt trao đổi khí của chim, thú phát triển hơn của lưỡng cư và bò sát?
Trả lời:
Chim và thú là động vật hằng nhiệt (đẳng nhiệt) và hoạt động nhiều hơn nên phổi rất phát triển và có rất nhiều phế nang nên bề mặt trao đổi khí rất lớn. Riêng chim có thêm hệ thống túi khí làm tăng hiệu quà trao đổi khí.
Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan đến cơ quan hô hấp của nhóm động vật nào trao đổi khí hiệu quả nhất. Hy vong, bài viết này của Chúng Tôi đã giải đáp được toàn bộ những thắc mắc của bạn. Theo dõi Chúng Tôi mỗi ngày để biết thêm nhiều thông tin hay và bổ ích nhé!
Các nhóm động vật có cơ quan hô hấp khác nhau và mỗi hệ thống này đã tiến hóa để trao đổi khí một cách hiệu quả trong môi trường sống của chúng. Tuy nhiên, nếu phải chọn một nhóm động vật có cơ quan hô hấp trao đổi khí hiệu quả nhất, các loài chim là ví dụ xuất sắc.
Cơ quan hô hấp của các loài chim thích ứng rất tốt với việc bay và sự sinh sống trong môi trường không khí. Lợi thế lớn nhất của cơ quan hô hấp của chim là hệ thống phổi tích tụ, giúp giảm dung tích không khí và tạo ra lực hút để kéo không khí vào phổi một cách hiệu quả. Khí oxy hấp thụ trong không khí qua bề mặt phức tạp của phổi, giúp trao đổi oxy và carbon dioxide diễn ra nhanh chóng và hiệu quả. Hơn nữa, chim có cơ quan hóc màu, giúp lọc không khí và giữ cho hệ thống hô hấp của chúng sạch sẽ.
Ngoài ra, cơ quan hô hấp của chim dựa trên một mạng lưới mao mạch phổ biến trong toàn bộ cơ thể chúng, có tên là mạng lưới mao mạch thuần túy. Điều này đồng nghĩa với việc chim có sự ràng buộc giữa các mao mạch tốn ít nhiệt và các mao mạch tiết kiệm nhiệt, giúp tiết kiệm năng lượng khi trao đổi khí. Hệ thống cơ quan hô hấp này cũng nhờ vào cấu trúc hình xoắn của phổi, giúp tăng diện tích bề mặt liên hệ với không khí. Điều này cung cấp một nền tảng tối ưu để nắm bắt nhiều lượng oxy từ không khí, giúp chim duy trì hoạt động cơ thể tối đa.
Tuy nhiên, không nên đánh giá mọi loài chim có cùng hiệu suất trong việc trao đổi khí. Các loại chim có kích thước và cấu trúc hô hấp khác nhau, dẫn đến hiệu quả trao đổi khí cũng khác nhau. Chẳng hạn, chim chimica, có kích thước nhỏ và lựa chọn sinh sống trong môi trường đất cạn, có cơ quan hô hấp ít phát triển hơn so với các loài chim bay mạnh. Tuy nhiên, với cơ quan hô hấp phù hợp với môi trường sống của mình, các loài chim vẫn là nhóm động vật trao đổi khí hiệu quả nhất.
Tóm lại, trong số các nhóm động vật có cơ quan hô hấp khác nhau, nhóm chim là nhóm trao đổi khí hiệu quả nhất. Cơ quan hô hấp tiên tiến của chim cho phép chúng thích ứng với việc bay và sinh sống trong môi trường không khí, trao đổi khí nhanh chóng và tối ưu hóa năng lượng. Mặc dù không phải loài chim nào cũng có cùng hiệu suất hô hấp, nhưng tổng thể, các loài chim vẫn là nhóm trao đổi khí hiệu quả nhất.
Cảm ơn bạn đã xem bài viết Cơ quan hô hấp của nhóm động vật nào trao đổi khí hiệu quả nhất? tại thcshuynhphuoc-np.edu.vn bạn có thể bình luận, xem thêm các bài viết liên quan ở phía dưới và mong rằng sẽ giúp ích cho bạn những thông tin thú vị.
Từ Khoá Liên Quan:
1. Phổi
2. Màng phổi
3. Tuỷ phổi
4. Hệ thống hô hấp
5. Lưu thông khí
6. Khí quả
7. Hệ hô hấp
8. Xương quai xanh
9. Biểu mô phổi
10. Hệ thống tuỷ phổi
11. Quảng bá khí
12. Khả năng lưu thông hô hấp
13. Tái tạo phổi
14. Kích thích hô hấp
15. Chức năng hấp thụ khí
