Bạn đang xem bài viết Bài thơ Sóng In trong tập Hoa dọc chiến hào (1968) tại thcshuynhphuoc-np.edu.vn bạn có thể truy cập nhanh thông tin cần thiết tại phần mục lục bài viết phía dưới.
Năm 1968, trong những ngày đen tối của cuộc Chiến tranh Việt Nam, một tập thơ mang tên “Hoa dọc chiến hào” đã ra đời, khắc họa đau thương và khát khao tự do của dân tộc. Trong tập thơ đáng kinh ngạc này, một bài thơ đặc biệt nổi bật, mang tên “Sóng In”, đã chạm vào lòng người đọc bằng những cung bậc cảm xúc và sắc sảo của tác giả.
Ngay từ những dòng đầu tiên, bài thơ “Sóng In” đã gợi mở cho chúng ta một không gian xa lạ và u tối, nơi mà những con sóng dữ dội của biển cả và những vết in trên cát tạo nên một bức tranh dữ tợn và khốc liệt. Tác giả đã mô tả sự vô cùng khắc nghiệt của cuộc chiến, khi những đợt sóng cao vùi lấp những dấu chân vô tình của đồng bào. Đây là một bức tranh khắc họa sự thống khổ và thiêu đốt tâm hồn của những người dân bị cuốn vào cuộc chiến.
Tuy nhiên, qua những câu thơ tài tình và lời văn tả cảm, bài thơ cũng chứa đựng câu hỏi lớn, sự phản chiếu về tính nhân văn và lòng can đảm của những người dân sống trong cuộc chiến. Có những hình ảnh rung động, như những vết in trên cát biển, biểu tượng cho sự tồn tại và tình yêu thương của những người chịu đựng khó khăn mà vẫn không chùn bước. Chúng ta cảm nhận được ý chí kiên cường và khát khao tự do của những người dân bất khuất, không chấp nhận sự áp bức và định kiến.
Từ chủ đề “Sóng In” trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào”, chúng ta nhận thấy rằng tác giả đã sử dụng ngôn ngữ tưởng tượng và hình ảnh mạnh mẽ để chuyển tải thông điệp nhân văn sâu sắc. Bài thơ không chỉ là một tuyệt phẩm văn chương, mà còn là một lời kêu gọi sự đoàn kết và đấu tranh cho tự do và công bền bì, một giọng nói của những người bị kìm hãm và áp bức trong cuộc chiến đau thương.
Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh sẽ được giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 12. Tác phẩm đã thể hiện chân thực, tinh tế vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ luôn khao khát được yêu thương và gắn bó, một trái tim luôn trăn trở và lo âu, một tấm lòng mong muốn được hy sinh, dâng hiến cho tình yêu.
thcshuynhphuoc-np.edu.vn sẽ cung cấp tài liệu giới thiệu về nhà thơ Xuân Quỳnh, nội dung của bài thơ Sóng. Mời bạn đọc tham khảo tài liệu để có thêm những kiến thức cần thiết khi tìm hiểu về tác phẩm này.
Sóng
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương
Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.
I. Đôi nét về tác giả Xuân Quỳnh
– Xuân Quỳnh sinh năm 1942 và mất năm 1988, tên khai sinh là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh.
– Quê ở làng An Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).
– Xuân Quỳnh từng làm diễn viên múa của Đoàn Văn công nhân dân Trung ương. Tại đây, Xuân Quỳnh bắt đầu làm thơ. Những bài thơ đầu tiên của Xuân Quỳnh bộc lộ một tâm hồn tươi trẻ, nồng nhiệt, phong phú và giàu khát vọng.
– Từ năm 1963, Xuân Quỳnh chuyển sang làm báo, làm biên tập ở Nhà xuất bản Tác phẩm mới, được bầu vào Ban chấp hành Hội nhà văn Việt Nam khóa III.
– Xuân Quỳnh mất đột ngột cùng chồng là Lưu Quang Vũ vì tai nạn giao thông ở Hải Dương.
– Bà là một trong những nhà thơ nữ xuất sắc của Việt Nam, được mệnh danh là nữ hoàng thơ tình yêu của Việt Nam.
– Thơ của Xuân Quỳnh in đậm vẻ đẹp nữ tính, là tiếng nói của một tâm hồn giàu trắc ẩn, hồn hậu, chân thực và luôn da diết khát vọng hạnh phúc đời thường.
– Một số tác phẩm tiêu biểu:
- Các tập thơ: Chồi biếc (1963), Hoa dọc chiến hào (1968), Lời ru trên mặt đất (1978), Chờ trăng (1981), Tự hát (1984). Trong đó có một số bài thơ đặc biệt nổi tiếng: Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa, Thơ tình cuối mùa thu…
- Một số tác phẩm viết cho thiếu nhi: Mùa xuân trên cánh đồng (truyện thiếu nhi, 1981), Bầu trời trong quả trứng (thơ văn thiếu nhi, 1982)… Mảng sách này mang đến cho trẻ em những tình cảm trong trẻo, trìu mến và một cái nhìn hóm hỉnh, thông minh.
II. Giới thiệu về bài thơ Sóng
1. Hoàn cảnh sáng tác
– Sóng được sáng tác năm 1967 trong chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền (Thái Bình), là một bài thơ đặc sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân Quỳnh.
– Bài thơ in trong tập Hoa dọc chiến hào (1968).
2. Bố cục
Gồm 4 phần:
- Phần 1. Hai khổ thơ đầu: Nhận thức về tình yêu qua hình tượng sóng.
- Phần 2. Hai khổ tiếp theo: Suy nghĩ nguồn gốc của tình yêu.
- Phần 3. Ba khổ thơ tiếp theo: Nỗi nhớ, lòng thủy chung của người con gái trong tình yêu.
- Phần 4. còn lại: Khát vọng về tình yêu vĩnh cửu, bất diệt.
3. Thể thơ
Bài thơ “Sóng” được sáng tác theo thể thơ ngũ ngôn (năm chữ).
4. Ý nghĩa nhan đề
Mẫu 1
– Sóng là hình tượng trung tâm của bài thơ, gửi gắm tư tưởng, tình cảm của tác giả.
– “Sóng” và “em” tuy hai mà một, có lúc tách đôi ra để soi chiếu cho nhau, có lúc lại hòa nhập vào nhau để tạo ra sự cộng hưởng.
– Xuân Quỳnh đã mượn hình ảnh “sóng” để thể hiện cảm xúc, cung bậc tình cảm của trái tim người con gái trong tình yêu với những bản tính vốn có.
=> Qua nhan đề, tác giả đã cho thấy hình tượng trung tâm của tác phẩm cùng với những ý nghĩa được gửi gắm trong đó.
Mẫu 2
– Sóng là hình tượng trung tâm của bài thơ, gửi gắm tình cảm của tác giả.
– Hình ảnh “Sóng”:
- Tả thực: những con sóng biển miên man vô tận.
- Biểu tượng: Sóng ẩn dụ cho tâm trạng của người phụ nữ trong tình yêu với những cung bậc cảm xúc khác nhau, khi thì sôi nổi mạnh mẽ khi thì dịu êm hiền hòa.
=> Nhan đề “sóng” giàu ý nghĩa biểu tượng sâu sắc.
5. Nội dung
Bài thơ Sóng đã thể hiện chân thực, tinh tế vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ luôn khao khát được yêu thương và gắn bó, một trái tim luôn trăn trở và lo âu, một tấm lòng luôn mong muốn được hy sinh, dâng hiến cho tình yêu.
6. Nghệ thuật
- Thể thơ năm chữ nhịp nhàng, cách ngắt nhịp linh hoạt gợi ẩm hưởng của những con sóng.
- Giọng thiệu thiết tha, giàu cảm xúc; ngôn ngữ tinh tế
- Sử dụng các biện pháp tu từ, hình ảnh mang tính biểu tượng…
7. Mở bài và kết bài
– Mở bài: Xuân Quỳnh là một trong những nữ thi sĩ nổi tiếng của nền văn học Việt Nam. Một trong những tác phẩm tiêu biểu phải kể đến Sóng – là một bài thơ đặc sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân Quỳnh. Tác phẩm đã thể hiện chân thực, tinh tế vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ luôn khao khát được yêu thương và gắn bó, một trái tim luôn trăn trở và lo âu, một tấm lòng luôn mong muốn được hy sinh, dâng hiến cho tình yêu.
– Kết bài: Mỗi tác phẩm là một mảnh ghép tạo nên một bức tranh muôn màu sắc. Và bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh cũng vậy. Và tin chắc, tác phẩm này sẽ vượt qua mọi khoảng cách về thời gian, không gian và sống mãi với muôn đời.
III. Dàn ý phân tích bài Sóng
(1) Mở bài
Giới thiệu về nhà thơ Xuân Quỳnh, bài thơ Sóng.
(2) Thân bài
a. Nhận thức về tình yêu qua hình tượng sóng
* Khổ 1:
– Sử dụng nghệ thuật tương phản: “dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ”, từ đó khái quát trạng thái đối lập của sóng, gợi liên tưởng đến tâm lý của người phụ nữ khi yêu (khi mãnh liệt khi lại dịu dàng).
– Nghệ thuật nhân hóa: “sông không hiểu” được mình, nên “sóng” muốn tìm đến không gian rộng lớn. Đó là hành trình của sóng là hành trình khám phá chính bản thân mình, khát khao vươn tới giá trị tuyệt đích trong tình yêu của người phụ nữ.
* Khổ 2:
– “Ôi con sóng… và ngày sau vẫn thế”: Dù trong quá khứ hay hiện tại sóng luôn dạt dào, sôi nổi, luôn khát vọng. Đó cũng là khát vọng và bản tính của người phụ nữ muôn đời.
– “Nỗi khát vọng tình yêu… ngực trẻ”: Liên hệ tình yêu của tuổi trẻ với con sóng của đại dương, khát vọng tình yêu là khát vọng đặc trưng muôn đời của tuổi trẻ.
b. Suy nghĩ nguồn gốc của tình yêu
* Khổ 3: Điệp ngữ “em nghĩ về” và câu hỏi: “Từ nơi nào sóng lên” nhấn mạnh niềm khát khao nhận thức bản thân, người mình yêu và nhận thức về tình yêu muôn đời.
* Khổ 4: Xuân Quỳnh dựa vào quy luật tự nhiên để tìm khởi nguồn của sóng, của tình yêu, gợi lên sự trăn trở trước bí ẩn của tình yêu, thời điểm bắt đầu tình tình yêu.
c. Nỗi nhớ, lòng thủy chung của người con gái trong tình yêu
* Khổ 5:
– Nỗi nhớ là tình cảm chủ đạo, luôn thường trực trong trái tim những người đang yêu.Nỗi nhớ bao trùm cả không gian, thời gian: “dưới lòng sâu… trên mặt nước …”, “ngày đêm không ngủ được”.
– Tồn tại trong ý thức và đi vào cả tiềm thức: “Lòng em nhớ đến anh/Cả trong mơ còn thức”. Nghệ thuật nhân hóa, hóa thân vào sóng để “em” tự bộc lộ nỗi nhớ da diết, cháy bỏng của mình.
=> Cách nói cường điệu nhưng hết sức hợp nhằm tô đậm nỗi nhớ mãnh liệt của tác giả.
* Khổ 6:
– Lòng thủy chung, son sắt của người con gái trong tình yêu:
– “Dẫu xuôi về phương Bắc/Dẫu ngược về phương Nam”: ngược với cách nói thông thương.
– “Nơi nào em cũng nghĩ/Hướng về anh – một phương”: Khẳng định lòng thủy chung son sắc trong tình yêu.
=> Lời khẳng định cho cái tôi của một con người luôn vững tin ở tình yêu.
d. Khát vọng tình yêu vĩnh cửu
* Khổ 7:
– Khẳng định quy luật vĩnh cửu của thiên nhiên “Con nào chẳng tới bờ/Dù muôn vời cách trở”. Ở ngoài đại dương xa xôi đó, có trăm ngàn con sóng vỗ. Nhưng cuối cùng, con sóng nào cũng tìm được đến bến bờ của mình.
– Cũng giống như “em” và “anh, dù cuộc đời phải trải qua muôn ngàn sóng gió, có đôi lúc phải cách xa nhau. Thì đến cuối cùng, “em” và “anh” vẫn sẽ gặp lại nhau. Và tình cảm của đôi ta sẽ mãi mãi tồn tại.
=> Khổ thơ thứ bảy không chỉ là một lời khẳng định niềm tin cho tình yêu. Mà đó cũng là một lời an ủi, động viên những người đang yêu nhau, hãy có thêm sức mạnh để vượt qua muôn ngàn “cách trở”, tìm về với bến bờ hạnh phúc.
* Khổ 8:
– “Cuộc đời tuy dài thế/Năm tháng vẫn đi qua”: Cảm giác cô đơn nhỏ bé trước cuộc đời, nỗi lo âu về sự hữu hạn của tình yêu trước thời gian vô tận.
– “Như biển kia dẫu rộng/Mây vẫn bay về xa”: Cảm giác bất an trước cái dễ đổi thay của lòng người giữa “muôn vời cách trở”. Nhưng đây còn là vượt lên sự lo âu phấp phỏng đặt niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh của tình yêu như mây có thể vượt qua biển rộng.
* Khổ 9:
– “Làm sao” gợi sự băn khoăn, khắc khoải, ước ao được hóa thành “trăm con sóng nhỏ” để muôn đời vỗ mãi vào bờ.
– Khát khao của người phụ nữ được hòa mình vào cuộc đời, được sống trong “biển lớn tình yêu” với một tình yêu trường cửu, bất diệt với thời gian.
(3) Kết bài
Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Sóng”.
Sóng In trong tập Hoa dọc chiến hào (1968) là một bài thơ đặc sắc của nhà thơ Trần Dần, nó không chỉ là một tác phẩm văn học xuất sắc mà còn là một tín hiệu tích cực trong thời điểm khó khăn của cuộc tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân. Trong bài thơ, Trần Dần đã khéo léo truyền tải thông điệp về tinh thần đoàn kết và hy vọng trong mọi khó khăn.
Sóng In bắt đầu bằng hình ảnh của những ngọn sóng, tượng trưng cho sức mạnh và uy lực. Nhưng không giống như những ngọn sóng dữ dội, những con sóng này đến rất êm ả và êm đềm. Chúng đến như một tín hiệu hy vọng, một dấu hiệu của cuộc tổng tiến công ngày càng tiến triển. Từ đó, Trần Dần cho thấy rằng dù khó khăn, cuộc chiến có thể cản trở được sự tiến bộ và phát triển của chúng ta, nhưng sự hy vọng luôn tồn tại trong tâm hồn con người.
Bài thơ cũng nhấn mạnh tinh thần đoàn kết, cần thiết để vượt qua mọi thử thách và gian khó. Cho dù đại địch có mạnh thế đến đâu, như đại dương vẫn không thể chứa đủ sức mạnh và bước xa trước đòn đánh của người Việt Nam. Từ câu “Nước ta không có bờ” đã thể hiện sự sẵn lòng, sự quyết tâm của người dân Việt Nam và tinh thần không bao giờ đầu hàng cho sự áp đảo.
Cuối cùng, bài thơ con sóng In còn truyền tải thông điệp về tình yêu chất đất nước và lòng nhân ái. Trần Dần kêu gọi mọi người cùng đoàn kết, cùng chung tay xây dựng đất nước và bảo vệ con sóng In. Bài thơ kết thúc bằng câu “Sông Xuân đang tới”, tượng trưng cho hy vọng và sự mở rộng của cuộc tổng tiến công. Như vậy, bài thơ đã truyền tải một thông điệp tích cực về tương lai của đất nước và một lời kêu gọi đến mọi người đoàn kết và cống hiến.
Tổng kết lại, bài thơ Sóng In trong tập Hoa dọc chiến hào (1968) của Trần Dần đã thành công trong việc truyền tải thông điệp về sự hy vọng, đoàn kết và tình yêu đất nước. Bằng cách sử dụng hình ảnh và từ ngữ tinh tế, Trần Dần đã tạo nên một tác phẩm văn học ý nghĩa và đáng chú ý trong thời điểm khó khăn của cuộc chiến. Bài thơ đã và luôn sẽ là một nguồn cảm hứng và động lực để chúng ta vươn lên và vượt qua mọi thử thách.
Cảm ơn bạn đã xem bài viết Bài thơ Sóng In trong tập Hoa dọc chiến hào (1968) tại thcshuynhphuoc-np.edu.vn bạn có thể bình luận, xem thêm các bài viết liên quan ở phía dưới và mong rằng sẽ giúp ích cho bạn những thông tin thú vị.
Từ Khoá Liên Quan:
1. Bài thơ
2. Sóng In
3. Tập Hoa dọc chiến hào
4. Năm 1968
5. Sản phẩm văn học
6. Thi ca
7. Nhà thơ
8. Sự phản ánh
9. Tình cảm
10. Chiến tranh
11. Biến động
12. Tình yêu
13. Gia đình
14. Quê hương
15. Hoài niệm
