[Soạn bài] Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang

Mỗi một dân tộc đều mang trong mình những bản sắc văn hóa riêng. Vậy cư dân Văn Lang đã làm gì để tạo nên những giá trị riêng cho mình? Hãy cùng Chúng Tôi tìm hiểu về đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang để hiểu rõ hơn nhé!

Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang

Đời sống vật chất của cư dân Văn Lang – Nông nghiệp và các nghề thủ công

Để hiểu hơn về đời sống vật chất của cư dân Văn Lang, chúng ta cùng tìm hiểu về sự phát triển của nông nghiệp và các nghề thủ công nhé!

Nông Nghiệp

Văn Lang là một nước nông nghiệp. Tùy theo đất đai ở mỗi vùng, người Lạc Việt có cách gieo cấy sao cho phù hợp. Họ gieo trồng trên ruộng đồng hay trên nương rẫy của mình. Vì là một nước nông nghiệp nên thóc lúa trở thành lương thực chính của cư dân Văn Lang.

Ngoài ra, cư dân Văn Lang còn biết trồng thêm khoai, đậu, cà, bầu, bí, chuối, cam,… để cung cấp lương thực cho mình. Họ còn trồng dâu, chăn tằm. Đặc biệt, ở giai đoạn này nghề đánh cá, nuôi gia súc cùng được phát triển.

Các nghề thủ công

Bên cạnh trồng trọt và chăn nuôi thì các nghề thủ công cũng bắt đầu phát triển. Họ bắt đầu làm các nghề thủ công như làm đồ gốm, dệt vải, lụa, xây nhà, đóng thuyền được chuyên môn hóa. Nghề luyện kim được chuyên môn hóa cao.

Thời Văn Lang ngoài việc đúc lưỡi cày, vũ khí, người ta còn đúc những trống đồng, thạp đồng. Điều này vừa thể hiện trình độ kĩ thuật vừa là vật tiêu biểu cho nền văn hóa của người Lạc Việt. Đặc biệt, cư dân Văn Lang cũng bắt đầu biết rèn sắt.

Đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang

Khi đời sống vật chất được đáp ứng thì con người ta càng quan tâm đến những giá trị tinh thần. Hãy cùng Chúng Tôi tìm hiểu về đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang thôi nào!

Xã hội thời Văn Lang lúc bấy giờ đã chia thành nhiều tầng lớp khác nhau gồm những người quyền quý, dân tự do, nô tì. Tuy nhiên, sự phân biệt giữa các tầng lớp này còn chưa sâu sắc.

Người Văn Lang rất sùng bái tự nhiên. Họ quan niệm các lực lượng tự nhiên như thần Mặt Trời, thần Sông, thần Nước,… sẽ đem lại cho họ một năm mưa thuận gió hòa. Họ cầu mong cho mùa màng tươi tốt, sinh đẻ nhiều, làm ăn yên ổn.

Hằng năm, các lễ hội, vui chơi, đua thuyền, giã gạo cũng được tổ chức. Trong lễ hội, trai gái ăn mặc đẹp nhảy múa ca hát cùng với tiếng trống, cồng, chiêng, khèn,… Chính vì thế, nhu cầu ăn mặc đẹp cũng dần được chú trọng. Họ bắt đầu biết cảm thụ và nhận thức về cái đẹp.

Người Văn Lang có khiếu thẩm mỹ khá cao. Bên cạnh đó, thời Văn Lang còn hình thành một số phong tục như nhuộm răng, ăn trầu, xăm mình,…

Đặc biệt, người Văn Lang còn có những tục lệ như cưới xin, ma chay. Họ bắt đầu biết thờ cúng tổ tiên, sùng kính những vị anh hùng, những người có công. Người chết được chôn cất trong thạp, bình, mộ thuyền, kèm theo theo hiện vật (công cụ và đồ trang sức).

Bạn có nhận xét gì về đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang?

Qua việc tìm hiểu ở trên, ta thấy đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang xuất phát từ điều kiện tự nhiên và nền kinh tế. Cư dân Văn Lang có đời sống vật chất và tinh thần khá phong phú. Những phong tục, tập quán đã trở thành nếp sống ăn sâu vào đời sống xã hội được mọi người công nhận và làm theo.

Người ta thường nói dân giàu thì nước mới mạnh. Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang đã hòa quyện với nhau tạo nên tình cảm cộng đồng sâu sắc. Tất cả điều đó là cơ sở, nguồn gốc hình thành nền văn minh sông Hồng. Nó góp phần tạo nên bản sắc văn hóa của dân tộc.

Câu hỏi về đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang

Để làm sáng tỏ hơn về đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang, chúng ta cùng đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi sau đây:

Nghề chính của cư dân Văn Lang là gì?

Vì là một nước nông nghiệp nên nghề chính của cư dân Văn Lang là nghề trồng lúa nước. Đây là hoạt động sản xuất chính, nuôi dưỡng biết bao thế hệ người dân Văn Lang.

Người dân Văn Lang xới đất trồng cây bằng công cụ gì?

Người dân Văn Lang dùng lưỡi cày bằng đồng để xới đất trồng cây. Với sự ra đời của nhiều loại công cụ bằng đồng như rìu, cuốc, xẻng và đặc biệt là lưỡi cày đồng đã giúp ích rất nhiều cho người dân.

Các công cụ này giúp đẩy mạnh việc khai phá mở rộng diện tích trồng trọt. Đồng thời nó còn giúp con người có điều kiện thâm canh tăng năng suất.

Vào thời kì này, người dân cũng đã biết cách sử dụng trâu bò như một công cụ để kéo cày. Họ từng bước có một cuộc sống ổn định bởi một nền kinh tế nông nghiệp.

Nghề nào được phát triển nhất lúc bấy giờ?

Nghề luyện kim là nghề phát triển nhất lúc bấy giờ.Trình độ và kĩ thuật được chuyên môn hóa cao. Sự tiến bộ của luyện kim đồng còn được thể hiện qua kỹ thuật đúc.

Thời này họ đã có thể đúc được những vật lớn, phức tạp về đường nét, tinh tế và phong phú về hoa văn trang trí. Ngoài việc đúc lưỡi cầy, vũ khí, người Văn Lang còn đúc những trống đồng, thạp đồng.

Việc tìm thấy trống đồng ở nhiều nơi trên đất nước ta và cả ở nước ngoài đã thể hiện được điều gì?

Văn Lang là một nước nông nghiệp nhưng nghề đúc đồng lại rất phát triển. Đỉnh cao của luyện đúc đồng thời này được thể hiện trên trống đồng về kĩ thuật cũng như nghệ thuật. Trống đồng thời Văn Lang được trang trí tinh xảo, miêu tả chân thật cảnh sinh hoạt cũng như đời sống của họ.

Chính vì vậy, việc tìm thấy trống đồng ở nhiều nơi trên đất nước ta và cả ở nước ngoài đã thể hiện cho tài năng và kỹ thuật đúc đồng của tổ tiên ta. Điều đó cho thấy kỹ thuật luyện kim ở nước ta đã phát triển đến trình độ cao và nổi tiếng ở các khu vực.

Nhà ở phổ biến của cư dân Văn Lang là loại nhà gì? Nhà được làm bằng nguyên liệu gì?

Cư dân Văn Lang sống trong những nhà sàn mái cong hình thuyền hay mái tròn hình mui thuyền. Vật liệu chủ yếu làm nên những căn nhà kiên cố ấy là tre, nứa, lá, gỗ. Nhà có cầu thang tre hoặc gỗ để lên xuống.

Thức ăn của cư dân Văn Lang là gì?

Trang phục thường ngày của cư dân Văn Lang như thế nào?

Trang phục thường ngày của cư dân Văn Lang có nhiều tiến bộ. Nam đóng khố, mình trần, đi chân đất. Nữ mặc váy, áo xẻ giữa, có yếm che ngực, đeo đồ trang sức. Mái tóc có nhiều kiểu như cắt ngắn, bỏ xõa, hoặc búi tó, tết đuôi sam bỏ sau lưng.

Vào những ngày lễ, họ đeo đồng hồ, trang sức như vòng tay hạt chuỗi, khuyên tai, phụ nữ mặc áo váy xòe kết bằng lông chim, đội mũ cắm lông chim hay bông lau.

Cư dân Văn Lang đi lại bằng phương tiện gì?

Phương tiện đi lại giữa các làng, chạ của cư dân Văn Lang chủ yếu là thuyền. Người Văn Lang sống quây quần ở ven đồi hoặc vùng đất cao ở ven sông, ven biển.

Mỗi làng, chạ thường gồm vài chục gia đình. Ở một vài làng, chạ người ta đã biết dùng tre rào quanh làng để ngăn thú dữ.

Các truyện “Trầu cau” và “Bánh chưng, bánh giầy” cho ta biết người Văn Lang có những phong tục gì?

Qua hai câu truyện “Trầu, cau” và “Bánh chưng, bánh giầy” cho ta biết người Văn Lang có những phong tục nào? Đó chính là phong tục nhai trầu, gói bánh chưng, bánh giầy trong những ngày lễ hội, ngày Tết để thờ cúng ông bà, tổ tiên.

Điều này càng chứng minh rằng đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang mang một màu sắc riêng biệt. Cho đến ngày nay, những phong tục đó vẫn được lưu giữ.

Nêu những nét chính trong đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang (phong tục, lễ hội, tín ngưỡng)?

Cùng Chúng Tôi điểm qua những nét chính trong đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang nhé!

• Về phong tục: Cư dân Văn Lang nhuộm răng, ăn trầu, xăm mình,…
• Về lễ hội: Người Văn Lang thường gói bánh chưng, bánh giầy trong những ngày lễ Tết. Tổ chức các hoạt động ca hát, nhảy múa, đua thuyền.
• Về tín ngưỡng: Họ biết thờ cúng các lực lượng thiên nhiên như núi, sông, Mặt Trời, Mặt Trăng,… Đặc biệt là chôn người chết kèm theo công cụ và đồ trang sứ.

Yếu tố nào tạo nên tình cảm cộng đồng của cư dân Văn Lang?

Yếu tố tạo nên tình cảm cộng đồng của cư dân Văn Lang đó là đời sống vật chất và tinh thần phong phú. Cả 2 yếu tố này đã hòa quyện lại trong con người Lạc Việt tạo nên tình cảm cộng đồng sâu sắc. Đây cũng là cơ sở để tạo nên những giá trị văn hóa cơ bản của người Việt.

Mô tả chi tiết trống đồng thời Văn Lang

Trống đồng là sản phẩm của nền văn minh nông nghiệp phát triển. Nó là di vật tiêu biểu cho nền văn hóa của người Việt cổ thời kỳ dựng nước. Sau đây Chúng Tôi sẽ mô tả chi tiết trống đồng thời Văn Lang cho bạn đọc cùng biết nhé!

Trống đồng thời Văn Lang được trang trí hoa văn rất tinh tế. Nó thể hiện sinh động đời sống vật chất và tinh thần của người Việt cổ. Các họa tiết, hoa văn tinh xảo, phong phú, khắc họa chân thật sinh hoạt cũng như đời sống của người dân lúc bấy giờ.

Trống được chia làm 3 phần gồm mặt trống, tang trống và thân trống. Mặt trống thường không chờm quá tang trống. Phần thân và tang trống loe ra tạo dáng cho trống đẹp và tăng sức cộng hưởng âm thanh, làm cho trống kêu vang xa.

Mặt trống hình tròn và được trang trí bằng nhiều lớp hoa văn khác nhau. Chính giữa mặt trống có hình ngôi sao nhiều cánh. Nó tượng trưng cho thần Mặt Trời. Bao quanh ngôi sao có hình người, vật, động vật và hoa văn hình học.

Tang trống phình rộng, nối liền với mặt trống. Trên tang trống khắc những mũi thuyền cong, trang trí hình đầu chim, trên thuyền có những người đội mũ lông chim, cầm cung tên, giáo mác đứng trên chòi canh như đang trong tư thế chiến đấu.

Phần thân trống thắt lại, hình trụ tròn. Phần dưới là chân trống hơi loe thành hình nón cụt. Giữa thân trống và tang trống có gắn 2 đôi quai, thường làm theo hình dây thừng bện dùng để khiêng trống.

Người Việt cổ dùng trống đồng vào những việc gì?

Trống đồng được người Việt cổ sử dụng trong rất nhiều hoạt động của cuộc sống. Trống đồng xuất hiện như là một nhạc khí trong các lễ nghi nông nghiệp cũng như các dịp lễ hội, vui chơi, múa hát.

Trống đồng được dùng trong chiến tranh khi người thủ lĩnh bộ lạc kêu gọi mọi người từ khắp nơi tụ về để cùng chiến đấu. Trống đồng cũng là vật tượng trưng cho quyền uy của các tù trưởng, thủ lĩnh. Người thủ lĩnh có quyền lực càng lớn thì trống càng to và đẹp.

Ngoài ra, trống đồng cũng được coi là một tài sản quý được dùng làm vật để trao đổi hàng hóa hoặc để chôn theo người chết.

Bài viết của Chúng Tôi đã cung cấp cho bạn kiến thức về đời sống và hóa và tinh thần của cư dân Văn Lang. Hy vọng các bạn đã hiểu hơn về văn hóa và những văn minh của xã hội Lạc Việt. Hãy thường xuyên theo dõi Chúng Tôi để cập nhật kiến thức nhé!